Konzervativni ili kirurški pristup

Liječenje hemoroida ovisi o stupnju bolesti. Po nekim klasifikacijama postoje četiri stupnja.

Hemoroidi prvog stupnja su manji, a dijagnosticiraju se anoskopskim pregledom. Ne izbočuju se (prolabiraju) iz analnog kanala, a simptomi su najčešće manja krvarenja, povremeni svrbež i pečenje.

Hemoroidi drugog stupnja izbočuju se prilikom defekacije, ali se odmah varaćaju u analni kanal nakon završetka pražnjenja.

U trećem stupnju hemoroidi prilikom defekacije izbočuju se kroz kanal, ali ih bolesnik sam može vratiti natrag (reponirati). Često se izbočuju i kod nekog napora.

Za razliku od trećega reponibilnog stupnja, u četvrtom stupnju hemoroidi se ne mogu reponirati, tj. vratiti natrag.

U liječenju hemoroida prvog i eventualno drugog stupnja pristup je konzervativan. Prepisuju se čepići i masti, preporučuje se prehrana s više voća, povrća i žitarica, pojačan unos tekućine, izbjegavanje oštrih začina i alkohola te općenito većih napora. Tim pristupom simptomi se smanjuju ili nestaju za dva do sedam dana.

U slučaju neuspjeha te terapije, može početi liječenje injekcijama neke sklerozantne otopine. Obično se skleroziraju tipična mjesta svakih osam dana. U novije vrijeme sklerozantna terapija se zamjenjuje IRC (infracrvenom) fotokoagulacijom. Tim terapijskim postupkom hemoroidi se obasjavaju infracrvenim svjetlom koje izaziva kongestiju i koagulaciju krvne žile. Ta metoda indicirana je za početne hemoroide. Kod uznapredovalih ne dovodi do trajnijeg uspjeha u liječenju. Metoda je popularna jer ne zahtijeva nikakve posebne pripreme niti je potrebno bolovanje.

U slučaju jače izraženih hemoroida, nereagiranja na konzervativnu terapiju i učestalih upala i krvarenja, najbolje trajno rješenje je kirurški pristup tj. odstranjenje hemoroida (hemoroidektomija). Postoje razni načini odstranjenja hemoroidalnih čvorova: od klasičnih kirurških operacija nazvanih po raznim autorima sve do njihovih modifikacija. Osnovni princip u svim tim operacijama je podvezivanje (ligiranje) i odstranjenje hemoroida. Operacije se mogu izvoditi u lokalnoj ili općoj anesteziji. Prije operacije treba obvezno učiniti rektoskopiju, a po potrebi i kolonoskopiju ili irigografiju.

Rektoskopija je pregled završnoga debelog crijeva do 25 cm u dubinu, s obzirom na to da se upravo u tom području najčešće nalaze patološke promjene na debelom crijevu.

Kolonoskopija i irigografija su pregledi cijeloga debelog crijeva. Prije 20-ak godina popularna operacija metodom krioterapije (smrzavanjem) napušta se zbog popratnih neželjenih pojava, dok laserske operacije, zbog skupoće i podjednako bolnih senzacija, zasad nemaju prednosti pred standardnim tehnikama. Od ostalih česta je metoda podvezivanja hemoroida gumiligaturama uz pomoć posebnog instrumenta staplera, u općoj anesteziji, a upotrebljava se kod izrazito velikih hemoroida te ispadanja dijela završnoga debelog crijeva (proplaps)

U poslijeoperativnom tijeku bolesnik mora regulirati stolicu, jesti laganiju hranu te uzimati analgetika po potrebi. Bolovi poslije operacije mogu biti prilično izraženi, što ovisi ne samo o opsežnosti operativnog zahvata nego i o osjetljivosti bolesnika. Kod većih operacija oporavak traje oko mjesec dana.