Hipertireoza

Simptomi hipertireoze

Simptomi hipertireoze odraz su pojačanog djelovanja hormona štitnjače na cijelo tijelo. Rijetko se događa da nema simptoma (najčešće kod lakših oblika bolesti). Štitnjača je najčešće cijela povećana. Kod čvorastih (nodoznih) guša može se napipati jedan ili više tvrđih čvorova koji su obično pomični pri gutanju.

Bolesnici se žale na nervozu, nemir, emocionalnu labilnost, nemogućnost spavanja, tresavice, česte stolice, pretjerano znojenje, slabo podnošenje vrućine, lupanje srca i ubrzan rad u mirovanju (frekvencija iznad 100 otkucaja u minuti). Krvni tlak je umjereno povišen. Postupno se mogu javiti nepravilnosti rada srca u vidu različitih poremećaja ritma (paroksizmalna tahikardija, fibrilacija atrija). Uobičajen je gubitak tjelesne mase unatoč dobrom ili povećanom apetitu jer je ubrzan metabolizam i pokretljivost crijeva čime se objašnjavaju učestale stolice. Postoji slabost mišića natkoljenice i nadlaktice s gubitkom snage koja se često očituje otežanim penjanjem uz stepenice. Žene u premenopauzi sklone su oligomenoreji i amenoreji (rjeđi broj ili potpuni izostanak menstrualnih ciklusa). Može se javiti otežano disanje i u starijih bolesnika pogoršanje angine pektoris i /ili zatajenje srca. Koža je topla, vlažna i meka, baršunasta. Ponekad se javlja crvenilo na dlanu (palmarni eritem) i vitiligo, poremećaj pigmentacija kod kojeg na ograničenim područjima kože nedostaje pigment. Kosa je tanka, svilenkasta, prorijeđena i često opada; nokti su krhki i lako pucaju te se odvajaju od ležišta (oniholiza, Plummerov nokat). Prisutno je fino drhtanje prstiju i jezike te pojačani refleksi.

Oči često suze, postoji karakteristični pogled s proširenim vjeđama, rijetko treptanje, zaostajanje kapaka pri pogledu prema gore, a smanjena oštrina vida može upućivati na oštećenje očnog živca.
Dodatni simptomi mogu postojati ovisno o tome koja je bolest uzrokovala hipertireozu.

Hipertireoza je karakterizirana fazama smirenja i nepredvidivog nastupa, trajanja i izlječenja.

Dijagnoza hipertireoze

Na hipertireozu se posumnja temeljem simptoma te se pregledom i pretragama dokazuje postojanje hipertireoze i otkriva njen uzrok. Obično je prva pretraga mjerenje hormona štitnjače i TSH u krvi. Snimanjem štitaste žlijezde nuklearno-medicinskim metodama omogućuje prikaz njihove građe i funkcije te se na taj način može utvrditi njena hiperfunkcija.
RAIU, radioiodine uptake, mjerenje je količine radioaktivnog joda koji uzima štitnjača.

Kod Gravesove bolesti TSH je nemjerljiv, RAIU, T4 i T3 su povećani, a ponekad su RAIU i T4 normalni, a T3 povećan (T3 toksikoza). Povećan titar odgovarajućih antitijela je jak dokaz za dijagnozu Gravesove bolesti.

Kod toksične nodularne guše dijagnoza se postavlja na temelju povećane žlijezde iako je to ponekad manje uočljivo zbog kratkog vrata ili vratne kifoze. RAIU i scintigrafija su važni za dijagnozu, a vrijednosti hormona štitnjače su često neznatno povišene.

Adenom hipofize dokazuje se snimanjima glave.

Trofoblastni tumori dokazuju se mjerenjem humanog korionskog gonadotropina (HCG) u krvi ili mokraći, ultrazvukom, analizom tkiva.